Βέργα

Στην είσοδο για τη Μεσσηνιακή ή έξω Μάνη βρίσκεται το Ιστορικό χωριό της Βέργας, η δυτική πύλη της Μάνης, 6 χλμ. Ν.Α. της Καλαμάτας. Βέργα μετονομάσθηκε η τότε κοινότητα της Σέλιτσας και οι συνοικισμοί Άνω Σέλιτσα και Κάτω Σέλιτσα μετονομάσθηκαν σε Άνω Βέργα και Κάτω Βέργα αντιστοίχως, με το Β. Δ. 18-5-1956, ΦΕΚ. Α 125/1956. Πριν από το 1912 ανήκε στον δήμο Αβίας. Με τη σύσταση των κοινοτήτων αποτέλεσε κοινότητα με τους οικισμούς Αγία Σιών, Αλμυρό, Άνω και Κάτω Βέργα. Από το 1998 που εφαρμόστηκε ο νόμος «Καποδίστριας», ανήκει στον νεοσύστατο δήμο Καλαμών.

Το όνομα Βέργα λέγεται ότι οφείλεται στο τείχος που είχαν φτιάξει οι Μανιάτες, για να αντιμετωπίσουν από τις 22 έως τις 24 Ιουνίου 1826, τους 6.000 Τουρκοαιγύπτιους του Ιμπραήμ.

Το τείχος που έμοιαζε από μακριά με βέργα, είχε δύο μέτρα ύψος, είχε μήκος γύρω στα 1500μ. με πολεμίστρες και δύο πολεμόπυργους και κατεύθυνση από το βουνό προς τη θάλασσα, ενώ ήταν κατασκευασμένο από ξερολιθιά.

Σ’ αυτό το μαντρότοιχο οι Μανιάτες σταμάτησαν το φοβερό στρατό του Ιμπραήμ προξενώντας του μεγάλες απώλειες. Σώζονται ακόμα πολλά κομμάτια του τείχους που άρχιζε από μια βραχώδη τοποθεσία της κάτω Βέργας και έφτανε μέχρι τη θάλασσα, όπου σήμερα έχει στηθεί το μνημείο του Μανιάτη πολεμιστή.

Η Κάτω Βέργα είναι κτισμένη στη δυτική πλευρά του όρους Καλάθι, σε ωραία και αμφιθεατρική τοποθεσία με φανταστική θέα προς τη Καλαμάτα. Τα πρώτα σπίτια ανοικοδομήθηκαν μετά το 1846, από κατοίκους της άνω Βέργας, που έκτισαν και την εκκλησία Ευαγγελισμός της Θεοτόκου.

Μετά το 1960 στη θέση "Αγριλιά" στο δρόμο Καλαμάτας - Καρδαμύλης - Αρεόπολης, δημιουργήθηκε ο σημερινός παραθαλάσσιος οικισμός, σε απόσταση 5χλμ. από τη Καλαμάτα. Εκεί βρίσκεται η παραλία της Βέργας με ακρογιάλια αμμουδερά ή με βότσαλα και νοτιότερα το Αλμυρό, η Αβία, το Ακρογιάλι και οι Κιτριές.


Άνω Βέργα: Ψηλότερα, στην ανατολική πλευρά του όρους Καλάθι (ή Σέλιτσας), σε υψόμετρο 700μ. ανάμεσα σε ελατόπευκα και κρυσταλοπηγές, είναι κτισμένο το χωριό Άνω Βέργα, ζωσμένο με πλήθος ερημοκκλήσια, όπως τον Άγιο Παντελεήμονα, τον Άγιο Ιωάννη το Νηστευτή, τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο, την Αγία Παρασκευή (βυζαντινό κτίσμα), τον Άγιο Δημήτριο και τον Άγιο Χαράλαμπο. Στη κορφή του βουνού ο Άγιος Γεώργιος και ο Προφήτης Ηλίας και μέσα στο χωριό ο βυζαντινός ναός του Αγίου Νικολάου (12ος ή 13ος αι.) που ήταν ο καθεδρικός του χωριού. Στη θέση "Σκλήβα" βρίσκεται το "σπήλαιο του Βαχάονος", όπως αποκαλείται από τους ντόπιους, με σταλακτίτες και σταλαγμίτες, μέσω του οποίου επικοινωνούσαν οι βασιλείς της Σπάρτης και της Μεσσηνίας, σύμφωνα με τη παράδοση. Στη θέση "Άγιος Νικόλαος" βρέθηκαν σε ανασκαφή κάτω από τη "Μεγάλη πέτρα" λείψανα σιδερένιων οργάνων που οι παλιοί κάτοικοι χρησιμοποιούσαν αντί για καμπάνα. Επίσης στη θέση "Αριά", έχουν επισημανθεί Ιερό άγνωστης εκκλησίας με βυζαντινές αγιογραφίες και τρεις παλιοί τάφοι.